కోపే

ఇదిగో మీ **తెలుగుపథం** బ్లాగ్‌ కోసం సిద్ధంగా పెట్టుకున్న concise ఆర్టికల్ + యూట్యూబ్ ఎంబెడ్ కోడ్. నేరుగా కాపీ‑పేస్ట్ చేసుకుని ప్రచురించొచ్చు.

# ఖిద్రాపూర్‌లోని కోపేశ్వర (కోపేశ్వర) ఆలయం – శిల్పకళా మణిహారం

మహారాష్ట్రలోని కొల్హాపూర్ జిల్లా, ఖిద్రాపూర్ గ్రామంలో కృష్ణా నది తీరాన వెలసిన **కోపేశ్వర మహాదేవ ఆలయం** భారత ప్రాచీన శిల్పకళలో అరుదైన మాణిక్యం. శిలహార రాజు **గందరాదిత్య** కాలంలో (సి.శ. 12వ శతాబ్దం) ఆలయ నిర్మాణం పూర్తయిందని శాసనాలు/స్థానిక సంప్రదాయాలు సూచిస్తాయి. ప్రధాన దైవం **శ్రీ శివుడు (కోపేశ్వర/కోపేశ్వర్)**. ([Wikipedia][1], [Incredible India][2])

## చరిత్ర – నిర్మాణయుగాలు

ఆలయ నిర్మాణం చాళుక్యుల కాలంలో ప్రారంభమై, మధ్యలో విరామాల తరువాత శిలహారులు‑యాదవుల యుగంలో పూర్తి అయ్యిందని అనేక గ్రంథాలు/టూరిజం వనరులు చెబుతున్నాయి. ముఖ్యంగా శిలహార రాజు గందరాదిత్య (క్రీ.శ. 1109–1178)కాలానికే తుది రూపు వచ్చిందని పేర్కొంటారు. ([Wikipedia][1], [Savaari][3], [Discovering Temples][4])

## కళా‑వాస్తుశైలి ముఖ్యాంశాలు

* గర్భగృహం, అంతరాల (అంతరాల), సభామండపంతో పాటు ప్రసిద్ధి చెందిన **‘స్వర్గ మంఢపం’** (తెరుచుకున్న గుమ్మటి/ఓపెన్ રૂఫ్)లోకి వెలుతురు నేరుగా జాలువారుతుంది—రాతి శిల్పాల అద్భుతమైన మెరుపు చూపిస్తుంది. ([Incredible India][2])

* బాహ్య ప్రాకారంపై ఇతిహాస కథలు, దేవ‑గణ శిల్పాలు, మృగాలు‑నృప శిల్పాలు నిక్షిప్తంగా చెక్కబడ్డాయి. ([Incredible India][2])

* స్థానికులు దీన్ని **“మహారాష్ట్ర ఖజురాహో”** అని కూడా వ్యవహరిస్తారు—వెలుపలి అద్భుత శిల్పసంపద కారణంగా. ([YouTube][5])

* కొన్ని వనరులు ఆలయంలో **నంది విగ్రహం లేకపోవడం** ప్రత్యేకతగా సూచిస్తాయి; అయితే ఇది స్థానిక ఆచార/వ్యాఖ్యానాలపై ఆధారపడి మారవచ్చు. ([Tripoto][6])

## ఎక్కడ ఉంది? ఎలా చేరుకోవాలి?

* **స్థానం:** ఖిద్రాపూర్, కొల్హాపూర్ జిల్లా; కొల్హాపూర్ నుండి సుమారు 56–66 కి.మీ., సాంగ్లీ నుండి సుమారు 40 కి.మీ. రహదారి సౌకర్యం మంచిది. ([Trawell.in][7], [Rome2Rio][8])

* **ప్రయాణ సూచనలు:** కొల్హాపూర్/సాంగ్లీ నుండి బస్సులు, ట్యాక్సీలు లభ్యమవుతాయి; స్వంత వాహనంతో కృష్ణా తీరాన సుందరమైన డ్రైవ్. ([Trawell.in][7])

## దర్శన సమయాలు & ఉత్తమ కాలం

* **సాధారణ సమయాలు:** పలువురు టూరిజం వనరులు **ఉ.7:00–రా.8:00** మధ్యగా సూచిస్తున్నాయి; కొన్నిచోట్ల **ఉ.7:00–ఉ.11:30 & సా.4:00–రా.8:00** కూడా పేర్కొంటారు. స్థానికంగా తాజా సమయాలు తప్పక ఒకసారి నిర్ధారించుకోండి. ([Xploring Destinations][9], [https://www.thrillophilia.com/][10])

* **సందర్శనకు ఉత్తమ కాలం:** మాన్సూన్/చల్లని రోజులు (జూన్–ఫిబ్రవరి). ([https://www.thrillophilia.com/][10])

## సమీపంలో చూడదగ్గవి

* నృసింహవాడి, కురుంద్వాడ, కొల్హాపూర్ మహాలక్ష్మీ ఆలయం, రంకాలా సరస్సు—ఒకరోజు ట్రిప్‌లకు బాగా సరిపోతాయి. ([Trawell.in][7])

## ప్రయాణికులకు చిట్కాలు

* స్వర్గమండపం చుట్టూ శిల్పాలు ఎక్కువగా ఉంటాయి—మెల్లగా చుట్టుముట్టి 360°గా చూడండి.

* ప్రాంగణం రాయి పలకలతో ఉంటుంది; వర్షకాలంలో జారి పడకుండా జాగ్రత్త.

* ఆలయంలో డ్రెస్ కోడ్/ఫోటోగ్రఫీ నిబంధనలు స్థానికంగా అడిగి పాటించండి.

<div style="position:relative;padding-bottom:56.25%;height:0;overflow:hidden;">

  <iframe src="https://www.youtube.com/embed/PIU72z2tMXE"

          title="Shri Kopeshwar Temple Khidrapur - Complete Tour"

          style="position:absolute;top:0;left:0;width:100%;height:100%;border:0;"

          allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture; web-share"

          allowfullscreen></iframe>

</div>