పంచ ప్రాణాలు అంటే ఏమిటి? వాటి పనులు ఏమిటి?

పంచ ప్రాణాలు అంటే మన శరీరంలో ఉండే ఐదు ముఖ్యమైన వాయువులు. అవి:

1. ప్రాణం: శ్వాస ద్వారా లోపలికి తీసుకున్న గాలి, ఊపిరితిత్తుల నుండి హృదయానికి చేరుతుంది. శరీరానికి శక్తిని అందిస్తుంది.
2. అపానం: గుదము ద్వారా బయటికి వెళ్ళే వాయువు. మలమూత్ర విసర్జనకు సహాయపడుతుంది.
3. సమానం: నాభి ప్రాంతంలో ఉండే వాయువు. జీర్ణక్రియకు సహాయపడుతుంది.
4. ఉదానం: గొంతు ప్రాంతంలో ఉండే వాయువు. మాట్లాడటం, ఊపిరి పీల్చుకోవడం, వాంతులు చేయడం వంటి కార్యకలాపాలకు సహాయపడుతుంది.
5. వ్యానం: శరీరమంతా వ్యాపించి ఉండే వాయువు. రక్త ప్రసరణ, శరీర ఉష్ణోగ్రత నియంత్రణ వంటి కార్యకలాపాలకు సహాయపడుతుంది.

ఈ పంచ ప్రాణాలు మన జీవితానికి చాలా ముఖ్యమైనవి. ఈ వాయువులలో ఏ ఒక్కటి సరిగ్గా పనిచేయకపోయినా, అది మన ఆరోగ్యానికి హానికరం. ఈ వాయువులను సమతుల్యంగా ఉంచడానికి యోగా, ప్రాణాయామం వంటి వ్యాయామాలు చాలా ఉపయోగకరంగా ఉంటాయి.

పంచ ప్రాణాల పనులు:

• ప్రాణం: శరీరానికి శక్తిని అందిస్తుంది, శ్వాసక్రియను నియంత్రిస్తుంది.
• అపానం: మలమూత్ర విసర్జనకు సహాయపడుతుంది.
• సమానం: జీర్ణక్రియకు సహాయపడుతుంది.
• ఉదానం: మాట్లాడటం, ఊపిరి పీల్చుకోవడం, వాంతులు చేయడం వంటి కార్యకలాపాలకు సహాయపడుతుంది.
• వ్యానం: రక్త ప్రసరణ, శరీర ఉష్ణోగ్రత నియంత్రణ వంటి కార్యకలాపాలకు సహాయపడుతుంది.

పంచ ప్రాణాలను ఆరోగ్యంగా ఉంచడానికి:

• యోగా, ప్రాణాయామం వంటి వ్యాయామాలు చేయండి.
• పొగ తాగడం, మద్యపానం వంటి అలవాట్లను మానుకోండి.
• ఆరోగ్యకరమైన ఆహారం తినండి.
• క్రమం తప్పకుండా వ్యాయామం చేయండి.
• పుష్కలంగా నీరు త్రాగండి.

ఈ చిట్కాలను పాటించడం ద్వారా మీ పంచ ప్రాణాలను ఆరోగ్యంగా ఉంచుకోవచ్చు

ఇప్పుడు, కొంచెం వివరంగా వీటిని గురించి తెలుసుకుందాం:

1) ప్రాణము... ఇది ముక్కు రంధ్రాల నుండి హృదయం వరకు వ్యాపించి ఉన్న శ్వాస కోశన్ని జ్ఞానేంద్రియాలని నియంత్రిస్తుందని చెప్పబడింది. మన వాక్కును, మ్రింగటాన్ని, శరీర ఉష్ణోగ్రతలను అదుపులో ఉంచుతూ శరీరంలో ఊర్ధ్వచలనం (అనగా కదలిక క్రిందనుంచి మీదకి వుండుట) కల్గి ఉంటుందని తెలియజేయబడింది.

2) అపానము... నాభి నుండి అరికాళ్ళ వరకు వ్యాప్తి చెంది అధోచలనం (అనగా కదలిక పై నుంచి క్రిందకి ఉండటం) కల్గి విసర్జన కార్యకలాపాలకు తోడ్పడుతుంది. మల మూత్ర విసర్జన, వీర్యము, బహిష్టు మరియు శిశు జననము మొదలైన వాటిని ఇది నిర్వర్తిస్తుంది.

3) సమానము... ఇది నాభి నుంచి హృదయం వరకు వ్యాప్తి చెంది ఉంటుంది. మనం తినే ఆహారాన్ని జీర్ణమయ్యేటట్లు చేసి, ఒంటబట్టడానికి సహకరిస్తుంది. దాని ద్వారా అవయవాలకు శక్తి కల్గుతుందన్నమాట.

4) ఉదానము... ఇది గొంతు భాగం నుంచి శిరస్సు వరకు వ్యాపించి ఉంటుంది. శరీరాన్ని ఊర్ధ్వ ముఖంగా పయనింప జేయడానికి ఇది సహాయపడుతుంది. మనలోనుండి శబ్దం కలగడానికీ, వాంతులు చేసుకునేటపుడు బహిర్గతమవడానికీ, మన దైనందిత కార్యాల్లో తూలి పడిపోకుండా సమతులనంగా ఉండటానికి దోహదపడుతుందన్నమాట.

5) వ్యానము... ఇది ప్రాణ, అపానాలను కలిపి ఉంచుతుంది. శరీరంలో ప్రసరణ కార్యక్రమాన్ని జరిపిస్తుంది. నాడీమండలం మొత్తం పనులను నడిపిస్తుంది. మన ప్రాణమయ కోశంలో సుమారు 72,000 సూక్ష్మ నాడులున్నట్లు చెపుతారు. ఇవిగాక వాటిని నియంత్రించే నాడీ కేంద్రాలూ ఉన్నట్లు పెద్దలు చెబుతారు.

ఈ ప్రాణ, అపాన, సమాన, ఉదాన, వ్యానములనే పంచ ప్రాణములు అని చెప్పారు.