అపర ఏకాదశి! ఇలా చేస్తే విశేష ఫలితం

ఏకాదశి హైందవ సంప్రదాయంలోని ఓ విశిష్టమైన తిథి. కాలం ఎంత మారినా… అప్పటి పరిస్థితులను బట్టి అందరూ జీవితంలో పరుగులు పెట్టక తప్పదు. ఇలాంటి ఒత్తిడి మధ్య… పక్షానికి ఒక రోజు పూర్తిగా దైవధ్యానానికి కేటాయించే సందర్భంగా ఏకాదశి మారుతుంది. అంతేకాదు! ప్రతి పదిహేను రోజులకు ఓసారి ఉపవాసం ఉండటం మంచిదంటూ వైద్యులు చెబుతూ ఉంటారు. అలా చూసుకుంటే, ఇది ఆరోగ్యానికి కూడా మేలు చేసే విధానం. ఇక ఈ రోజు జాగరణతో రాత్రంతా మేలుకుని భగవన్నమా స్మరణలో మునిగితేలడం మరో విశేషం! ఇలా జపం, ఉపవాసం, జాగరణలతో సాగే అద్భుతమైన తిథి ఇది! 

ప్రతి పదిహేను రోజులకు ఓసారి వచ్చే ఏకాదశి తిథికి మరింత ప్రత్యేకతను కల్పిస్తూ… ఏడాది పొడవునా ఉండే ఒకో ఏకాదశికీ ఒకో పేరు పెట్టారు పెద్దలు. అలా వైశాఖ బహుళ ఏకాదశిని ‘అపర ఏకాదశి’ అని పిలుస్తారు. ఈ రోజును కొన్ని ఉత్తరాది రాష్ట్రాల్లో ‘భద్రకాళి జయంతి’గా జరుపుతారు. దక్షయజ్ఞ సమయంలో శివుని భార్య సతీదేవి తనకు జరిగిన అవమానాన్ని తట్టుకోలేక, అగ్నికి ఆహుతి అయిపోతుంది. ఆ సమయంలో ఉగ్రుడైన పరమేశ్వరుడు, తన జటాజూటం నుంచి భద్రకాళిని సృష్టించాడు. దుష్టసంహారం చేసే ఈ భద్రకాళి, అమ్మవారి ఉగ్రరూపాన్ని తలపించినా… భక్తులకు మాత్రం శాంతమూర్తే! ఆ తల్లి ఈ రోజునే అవతరించిందని ఓ నమ్మకం. అందుకే ఈ రోజు భద్రకాళి పూజ జరుగుతుంది. 

ఒడిషాలో జలకృద ఏకాదశి పేరిట జగన్నాథునికి ప్రత్యేక పూజలు నిర్వహిస్తారు. ఇక మిగతా చోట్ల అపర ఏకాదశి పేరుతో విష్ణుమూర్తి ఆరాధన జరుగుతుంది. అపర అంటే చాలా అర్థాలే వినిపిస్తాయి. వేదాంతంలో పరం అంటే ఆధ్యాత్మికం అనీ, అపర అంటే లౌకికమైన అని అర్థం. ఈ అపర ఏకాదశితో సాంసారిక కష్టాలు కూడా నెరవేరిపోతాయని ఈ అర్థానికి సూచన కావచ్చు. 

అపర అంటే శిశువుని కప్పి ఉండే మాయపొర అని కూడా అర్థం వస్తుంది. అపర ఏకాదశి రోజు భగవదారాధనలో మునిగితే… మన మనసుని కమ్ముకుని ఉన్న మాయ కూడా తొలగిపోతుందనే సూచనేమో! అపర ఏకాదశి గురించి సాక్షాత్తు విష్ణుమూర్తి, ధర్మరాజుతో చెప్పిన మాటలే పై అర్థాలకు బలం చేకూరుస్తాయి. ‘అపర ఏకాదశి రోజున తనను నిష్ఠగా పూజిస్తే… గొడ్డలితో చెట్టుని నరికినట్టుగా, అగ్ని అడవిని దహించేసినట్టుగా, సూర్యుడు చీకటి చీల్చిపారేసినట్టుగా మన పాపాలన్నీ నశించిపోతాయని’ చెబుతారు. 

ఇతర ఏకాదశి రోజుల్లాగానే అపర ఏకాదశి నాడు కూడా దశమి నాటి సాయంకాలం నుంచి ఉపవాసాన్ని ఆరంభించాలి. ఏకాదశి రోజు తలార స్నానం చేసి ఇష్టదైవాన్ని పూజించి ఆ రోజంతా ఉపవాసాన్ని ఆచరించాలి. వండిన పదార్థాలను, బియ్యంతో చేసిన ఆహారాన్ని త్యజించాలి. రాత్రి వేళ జాగరణ ఉంది, ద్వాదశ ఘడియల్లో పాలు తాగి ఉపవాసాన్ని విరమించాలి. ఈ ప్రక్రియ అంతా కుదరకపోయినా, ఏకాదశి ఉన్న రోజు మాత్రం పాలు, పండ్లతో గడుపుతూ ఉపవాసం ఉండే ప్రయత్నం చేయాలి.

మీరు ప్రతి దానికీ "అవును" అంటుంటే, మీకు లక్ష్యాలు ఉన్నా అవి పక్కన పడిపోతాయి

మీరు ప్రతి ఒక్కరి మాటకు “అవును” అనడం అంటే — ఎవరైనా ఏదైనా అడిగినప్పుడు, అవునని ఒప్పుకోవడం, వారి పని చేయడం, వారికి సహాయం చేయడం. ఇది మంచి లక్షణం అనిపించవచ్చు, కానీ దీని వల్ల కొన్ని ప్రమాదాలు ఉన్నాయి:

### 1. **మీ లక్ష్యాలు పక్కన పడిపోతాయి**

మీ జీవితంలో మీకే ప్రత్యేకమైన కొన్ని లక్ష్యాలు ఉండాలి — చదువు, ఉద్యోగం, వ్యాపారం, ఆరోగ్యం, ఆర్థిక స్వతంత్రత లాంటివి. కానీ మీరు ఎప్పటికప్పుడు ఇతరుల కోరికలకే సమాధానమిస్తుంటే, మీరు మీ లక్ష్యాల కోసం టైం, శక్తి, దృష్టి వెచ్చించలేరు. అంతే కాదు, మీరు ఇతరుల పనులకే బానిసలవుతారు.

### 2. **ప్రత్యేకత కోల్పోతారు**

ఎవరు ఏం అడిగినా “అవును” అనడం వల్ల, మీరు “కావలసినవాళ్లలో ఒకరు” అవుతారు, కాని “అవసరమైనవాడు” కాదని భావించబడతారు. అంటే, మీరు విలువ కోల్పోతారు.

### 3. **ఇతరుల అవసరాల ప్రకారంగా మిమ్మల్ని వారు ఉపయోగిస్తారు**

మీరు లక్ష్యాలు లేకుండా ఉంటే — మీరు ఏదైనా సెట్ చేయకుండా, దిశ లేకుండా ఉంటే — అప్పుడే ఇతరులు వారి ప్రయోజనం కోసం మిమ్మల్ని ఉపయోగించుకునే అవకాశం ఎక్కువ. వాళ్లు చెప్పిన పనులు మీరు చేస్తూ, వాళ్ల కోసమే జీవిస్తున్నట్టవుతుంది.

---

### ఉదాహరణగా:

మీరు ఒక మంచి ఉద్యోగం సాధించాలి అనుకుంటున్నారు అనుకోండి. కానీ ఎవరైనా మీ స్నేహితుడు ప్రతిరోజూ బయటకి పిలుస్తుంటే — మీరు “అవును” అని చెప్పడం వల్ల చదువుకోలేరు. చివరికి ఆయనతో కలిసి టైం వేస్ట్ చేసేసి, మీ లక్ష్యం మిస్ అయిపోతుంది.

---

### ముగింపు:

**ప్రతి దానికీ “అవును” అనకూడదు. మీరు “లేదు” అనడం నేర్చుకోవాలి.

మీకు స్పష్టమైన లక్ష్యాలు ఉండాలి. అప్పుడు మీరు ఎటు వెళ్లాలో మీరే నిర్ణయించగలుగుతారు. లేనిపక్షంలో, ఇతరులే మిమ్మల్ని తోసిన దిశకి మీరు వెళ్లిపోతారు.**

అన్న ప్రాశన ఎప్పుడు చేయాలి? ఎందుకు చేయాలి? ఎలా చేయాలి? వివరంగా చెప్పండి.

అన్న ప్రాశనం అనేది బిడ్డకు మొదటిసారి బియ్యం లేదా ఘనాహారం ఇచ్చే శుభకార్యంగా భారతీయ సంస్కృతిలో చేసేది. దీన్ని సంస్కృతంలో "అన్నప్రాశన" అని అంటారు. దీని గురించి వివరంగా చూద్దాం:

*1. అన్న ప్రాశన ఎప్పుడు చేయాలి?*

సాధారణంగా బిడ్డ 6 నెలల వయస్సు చేరిన తర్వాత ఈ కార్యక్రమం చేయడం ఆనవాయితీ.

కొన్నిసార్లు ఇది 6వ నుండి 8వ నెల మధ్యలో చేస్తారు.

పురుషుల‌కు 6వ నెల, స్త్రీల‌కు 5వ నెల లేదా 7వ నెల అనేది కొన్ని ఆచారాల ప్రకారం చెప్పబడుతుంది.

ముహూర్తం చూసుకుని, పండితుల సలహాతో మంచి తిథి, నక్షత్రం చూసి ఈ కార్యక్రమాన్ని నిర్వర్తిస్తారు.

*2. ఎందుకు చేయాలి?*

మొదటి 6 నెలలు తల్లి పాలు లేదా సరిగ్గా పాలు మాత్రమే పోషణకారకమైనవి.

6 నెలల తర్వాత శిశువు శరీరానికి మరిన్ని పోషకాల అవసరం ఉంటుంది. అందుకే బిడ్డకు ఘనాహారాన్ని మొదటిసారి పరిచయం చేయడం అవసరం.

ఇది ఆరోగ్యపరంగా ముఖ్యమైనదే కాకుండా, సాంప్రదాయ పరంగా శుభ కార్యంగా భావిస్తారు.

పాపా ఆరోగ్యంగా ఎదగాలని ఆశిస్తూ బంధువుల మధ్య ఈ శుభకార్యాన్ని నిర్వహిస్తారు.

*3. ఎలా చేయాలి?*

1. శుభ ముహూర్తంగా నిర్ణయించుకుని, ఆలయంలో లేదా ఇంట్లో కార్యక్రమాన్ని నిర్వహిస్తారు.

2. బిడ్డను స్నానపుచేసి, కొత్త బట్టలు వేసి, మెడలో తాళిబొట్టు లేదా రక్ష (బంగారు/వెండి గొలుసు) వేస్తారు.

3. పూజారి ఆశీర్వాదంతో, దేవుని పూజ చేసి, బిడ్డకు మొదటిసారి బియ్యం (అన్నం) తినిపిస్తారు.

4. పాయసం, సాధారణ అన్నం, బనానా పేస్ట్, లేదా గెహూని రవ్వ పాయసం వంటివి మొదట తినిపిస్తారు.

5. మొదట తల్లి లేదా తండ్రి, తరువాత పెద్దవాళ్లు చిన్న మొత్తంలో తినిపిస్తారు.

6. అనంతరం బంధువులు బిడ్డకు ఆశీర్వాదాలు ఇస్తారు.

<script async data-uid="17e2076424" src="https://telugupatham.kit.com/17e2076424/index.js"></script>

మనసు మారితే జీవితం మారుతుంది

ఒకప్పుడు రాజశేఖర్ అనే రాజు ఉండేవాడు. అతనికి అపారమైన సంపద, గొప్ప రాజ్యం, మంచి కుటుంబం, చుట్టూ వేలాది ప్రజల ప్రేమ కూడా ఉండేవి. కానీ ఏనాడూ ఆనందంగా ఉండడు. ప్రతీ రోజు అతని ముఖం మీద ఆవేదన, అసంతృప్తి కనపడేది.

ఒకరోజు మంత్రివర్యుడు అతని దగ్గరికి వచ్చి అడిగాడు,

"రాజా గారు! మీకు ఉన్నదాన్ని చూస్తే దేవతలు కూడా ఇష్టం పడతారు. మరి మీరు అసంతృప్తిగా ఎందుకు ఉన్నారు?"

రాజశేఖర్ నిదానంగా చెప్పాడు,

"నాకు చిన్నప్పుడు గురువు ఒక మాట చెప్పారు — 'అసంతృప్తి ఉండే మనిషే ఎదుగుతాడు. తృప్తి అనేది ఎదుగుదలను ఆపేస్తుంది.' అప్పటినుంచి నేను సంతృప్తిగా ఉండకూడదని నాకే నన్ను నమ్మించుకున్నాను."

ఆ మంత్రివర్యుడు చిరునవ్వు ఆడించి అన్నాడు,

"రాజా గారు, మీరు తప్పుడు అర్థం చేసుకున్నారు. *అభివృద్ధికి ఆశ ఉండటం* తప్పు కాదు. కానీ మీరు *ఆనందాన్ని తాకేయడం* తప్పు. అసంతృప్తి నిన్ను నాశనం చేస్తోంది."

ఆ రోజునుంచి రాజశేఖర్ బతకడం, ఆస్వాదించడం మొదలుపెట్టాడు. అవసరమైనపుడు ఎదగాలని ప్రయత్నించేవాడు. కానీ అప్రయోజనమైన అసంతృప్తిని వదిలేశాడు.

---

**మోరల్**: మనం ఎప్పుడో ఒకప్పుడు అసంతృప్తి మనకు మంచిదనుకొని దానిని ఎంచుకుంటాము. కానీ నిజానికి, అది మన హృదయానికి భారమే అవుతుంది.

108 సార్లు పలికే గంట!

ఏ దేవాలయంలో గంట అయినా ఒకసారి మోగిస్తే రెండు లేదా మూడు పర్యాయాలు ప్రతిధ్వదిస్తుంది. ఇది అందరికీ తెలిసిన విషయమే. అయితే కొద్దిమందికి మాత్రమే తెలిసిన విషయం మరొకటి -ఉంది. గంటను ఒక్క పర్యాయం మోగిస్తే 108 సార్లు ప్రతిధ్వనించడం. ప్రకాశం జిల్లా చినగంజాం మండలం సంతరావూరు గ్రామంలోని శ్రీపార్వతీ సమేత రామలింగేశ్వరస్వామి ఆలయం గర్భగుడి లోని గంటను ఒకసారి మోగిస్తే ఏకంగా 108 పర్యాయాలు ప్రతిధ్వనిస్తుంది. ఆ ప్రతిధ్వనిలో ఓంకారం స్పష్టంగా వినిపిస్తుంది. కాశీలోని విశ్వ -నాధుని ఆలయం, సంతరావూరులోని శివాలయం -లో ఉన్న గంటలు మాత్రమే ఈవిధంగా ఓంకారాన్ని పలుకు తాయి. ఈ రెండు అలా యాల్లోని గంటలను తయారు చేసిన వ్యక్తి ఒక్కరు.

12వ శతాబ్దంలో గుంటూరు అమరావతి మొదలు తిరుపతి పట్టణం దాకా చోళరాజు ఆధీనంలో -పరిపాలన సాగేది. చోళరాజు తన హయాంలో ఎన్నో ఆలయాలను -నిర్మించాడు. సంతరావూరు శివారు

రామలింగేశ్వర ఆలయంలో గంట

రామలింగేశ్వర ఆలయం

లో శ్రీ పార్వతీ సమేత రామలింగేశ్వర స్వామి ఆలయాన్ని నిర్మించారు. ఇక్కడి స్వయంభువు. ఈ ఆలయానికి రెండ గం ఈ ఆలయానికి రెండు కత లు ఉన్నాయి. రెండు నందులు ఉండడ మొకటైతే, బయటినుంచి కూడా గర్భీగుడిలో దేవుడి కోసం వెలిగించిన దీపాన్ని చూడగల గడం. ఈ ఆలయంలో శిల్పకళా నైపుణ్యం

"గతం నేర్పిన పాఠం"

ఒక చిన్న ఊరిలో అనిత అనే అమ్మాయి ఉండేది. ఆమె చిన్నప్పటి నుంచి పుస్తకాలు చదవడం, సమస్యలు పతిరీహరిస్తూ ఆలోచించడంలో ఆసక్తి ఉండేది. కానీ స్కూల్లో చదువుని పెద్దగా ఎవరూ ప్రోత్సహించేవారు కాదు. అయినా అనిత చిన్న చిన్న విషయాలను గమనించేది — ఊరిలో డాక్టర్ ఎలా పనిచేస్తాడో, టీచర్ ఎలా పాఠం చెబుతాడో, నాన్నమ్మ ఏవిధంగా మందులు తయారు చేసేదో. ఈ అనుభవాలన్నీ తక్కువగా కనిపించినా, ఆ పసిపాప మనసులో గాఢంగా నిలిచిపోయాయి.

పెద్దయ్యాక, అనిత *"మంచి డాక్టర్ అవ్వాలి"* అనుకుంది. ఎందుకంటే — చిన్నప్పటి నుండి తాను గమనించిన అనుభవాలన్నీ — ఇతరులకు ఉపకారం చేసే ఆలోచనలు, చికిత్స చేసే నైపుణ్యం — ఇవన్నీ కలిపి తాను తీసుకున్న నిర్ణయం అది. ఎట్టకేలకు, అనిత మంచి డాక్టర్ అయి, తన ఊరి ప్రజలకు మంచి సేవ చేసింది.

ఈ కథలో మనం చూడవచ్చు — చిన్నప్పటి అనుభవాలు, గమనికలు, మన ఆలోచనలు అన్నీ కలిసి భవిష్యత్తు నిర్ణయాలను ప్రభావితం చేస్తాయి. వాటిని బాగా అనుసంధానించగలిగితే మన జీవితం మంచి దిశలో వెళుతుంది.

మోహిని దేవాలయం “ర్యాలీ”

ముందు పురుష రూపం, వెనక స్త్రీ రూపం కలిగి ఉన్న ఏకైక ఏకశిలా సాలగ్రామ శిలా మూర్తి జగన్మోహిని కేశవ స్వామి వారి
ఏకైక దేవాలయం తూర్పు గోదావరి జిల్లా ఆత్రేయపురం 'ర్యాలీ'లో ఉన్నది.

ప్రకృతి మాత ముద్దుబిడ్డ కోనసీమ అందాన్ని చూసి పరవశించిపోవడం మన వంతైతే జగన్మోహిని రూపంలో ఉన్న విష్ణుమూర్తి ఏకంగా స్థాణువయ్యాడట. ఇక్కడ తలలో పువ్వు పోగొట్టుకున్న జగన్మోహిని, బదిలీ కోరిన భక్తుల కోర్కెను ఇట్టే తీరుస్తుందని భక్తుల విశ్వాసం.  చెరొక చోట ఉద్యోగం చేసే భార్యాభర్తలను ఒక చోటికి చేర్చడంలో ఈదైవంచూపే కారుణ్యం కొనియాడదగినది.  ఈ అరుదైన యాత్రాస్థలం మన రాష్ట్రంలోనే గోదావరి గట్టున ఉంది.

ఎక్కడ ఉంది?

ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని తూర్పుగోదావరి జిల్లా ఆత్రేయపురం మండలంలో ఉంది. ఈ ప్రాంతాన్ని కోనసీమ అంటారు. నిండైన కొబ్బరి చెట్లకు కోనసీమ ప్రసిద్ధి. ఇది పూర్తిగా వ్యవసాయ ఆధారిత ప్రాంతం. గోదావరి ఉపనదులు ఇక్కడ ప్రవహించడంవల్ల ఈ ప్రాంతం సాక్షాత్తూ 'అన్నపూర్ణ'. ర్యాలిలో జగన్మోహిని రూపంలో విష్ణుమూర్తి కొలువై ఉన్నాడు. ఇది ఏకశిలా విగ్రహం. ఇటువంటి శిలను సాలగ్రామ శిల అంటారు. ఈ విగ్రహం పొడవు ఐదు అడుగులు. వెడల్పు మూడు అడుగులు. విగ్రహానికి ముందువైపు విష్ణుమూర్తి, వెనుకవైపు జగన్మోహిని. ఇటువంటి విచిత్రమైన దేవాలయం మరెక్కడా లేదేమో? నల్లరాతి శిల్పం కావడం వల్ల ఈ విగ్రహం కంటికింపుగా ఉంటుంది. ఇందులోని శిల్ప సౌందర్యం వర్ణనాతీతం. నఖశిఖ పర్యంతం అందంగా ఉంది అని చెప్పడానికి ఇది నిజమైన నిదర్శనం. కాలి గోళ్ళు, చేతి గోళ్ళు నిజంగా ఉన్నాయా? అనిపించేలా అద్భుతంగా మలిచాడు శిల్పి. అదేవిధంగా 'శిఖ' జుట్టు వెంట్రుకలు చెక్కిన తీరు చూస్తే ఇది శిల్పమా, నిజంగా జుట్టు ఉందా? అనిపించేలా, చెక్కిన శిల్పి నిజంగా ధన్యుడే,!. ఈ విగ్రహం పాదాల దగ్గర నుంచి, నీరు నిరంతరాయంగా ప్రవహిస్తూ ఉంటుంది.అది 'విష్ణు పాదోధ్బవియైన గంగ' అనే ఆధ్యాత్మిక నమ్మకం. ఆమాట పక్కన పెడితే,, శిలల్లో 'జలశిల' అనే దాన్నుంచి నీరు నిరంతరం విష్ణుమూర్తి పాదాలను కడుగుతూ ఉంటుందని భక్తుల విశ్వాసం. గుడిప్రాంగణమంతా దశావతారాలకి సంబంధించిన శిల్పాలు కొలువై ఉన్నాయి.

ఎప్పుడు నిర్మించారు?

ర్యాలి ప్రాంతం 11వ శతాబ్ది సమయంలో పూర్తిగా అరణ్యం. ఆ ప్రాంతాన్ని పరిపాలిస్తున్న చోళ చక్రవర్తి రాజా విక్రమ దేవుడు, ఈ ఆలయాన్ని నిర్మించాడు. తరువాతి రోజులలో దీనిని పునరుద్ధరించారు.

ఎలా చేరుకోవాలి?

ర్యాలిని దర్శించడానికి ఉత్తర భారతంనుంచి వచ్చే యాత్రికులు విశాఖపట్నం మీదుగా (ఐదవ నెంబర్‌ జాతీయ రహదారి)తుని, అన్నవరం, రాజమండ్రి చేరుకోవాలి. రాజమండ్రి నుంచి ధవళేశ్వరం బ్యారేజీ మీదుగా వెళ్ళి, బొబ్బర్లంక దగ్గర ఎడమవైపు తిరగాలి. బొబ్బర్లంక మీదనుంచి లొల్లమీదుగా మెర్లపాలెం దగ్గర కుడివైపుకి తిరిగితే ర్యాలి చేరుకుంటాం.

విజయవాడ వైపు నుంచి వచ్చేవారు రావులపాలెం (ఐదవ నెంబర్‌ జాతీయ రహదారి), దగ్గర కుడివైపుగా తిరిగి మెట్లపాలెం దగ్గర ఎడమవైపు తిరిగితే ర్యాలి చేరుకోవచ్చు.

ర్యాలి ప్రాధాన్యత!

గోదావరి జిల్లా
ప్రాంతంలో(రాలి-అంటేపడిపోవటం.అదేమార్పుచెంది 'ర్యాలి' గామారింది. '. ఈ ప్రాంతాన్ని పూర్వం 'రత్నపురి' అని పిలిచేవారు. భాగవత కధ ప్రకారం... దేవతలు, దానవులు అమృతం కోసం పాలసముద్రాన్ని చిలకడం ప్రారంభించారు. వాసుకి అనే పాముని తాడుగా, మంధర గిరిని కవ్వంగా చేసుకుని, తలవైపు రాక్షసులు, తోకవైపు దేవతలు నిలబడి సముద్రాన్ని చిలికారు. అందులోంచి చంద్రుడు, కామధేనువు, కల్పవృక్షం, లక్ష్మీదేవి, విషం... ఇలా వరుసగా వచ్చిన తరువాత చిట్టచివరకు ధన్వంతరి అమృతకలశంతో ప్రత్యక్షమయ్యాడు. దేవదానవులిరువురూ దాని కోసం పోటీ పడుతుండగా, విష్ణుమూర్తి జగన్మోహిని రూపంలో వచ్చి, అమృతం దానవులకి అందకుండా దేవతలకు మాత్రమే అందజేసి ముందుకు నడుస్తుండగా, వెనుకనుంచి విష్ణువుని చూసి జగన్మోహినిగా భ్రమచెందిన శివుడు విష్ణుమూర్తి చెయ్యిపట్టుకోగానే ఉలికిపాటుతో విష్ణువు వెనుకకు తిరిగాడు. ఆ సమయంలో సిగలోంచి ఒక పువ్వు రాలిపడింది. ఆ కారణంగా ఆప్రాంతానికి 'ర్యాలి' అని పేరు వచ్చిందని స్థలపురాణం. విష్ణువుని చూసిన శివుడు స్థాణువులా నిలబడిపోయాడని అందుకే శివాలయం, వైష్ణవాలయం ఎదురెదురుగా ఉంటాయని స్థానికులు చెప్తారు. అలా వెనుకకు తిరిగిన విష్ణుమూర్తి ముందువైపు పురుషుడిగానూ, వెనుక జగన్మోహిని రూపంలోనూ ఉంటాడు.

తిక్కన చెప్పినట్లు ఇక్కడ హరిహరనాధ తత్వం కనిపిస్తుంది. విష్ణుమూర్తి జగన్మోహినీకేశవస్వామిగాను, శివుడు ఉమాకమండలేశ్వరుడుగాను భక్తుల నీరాజనాలు అందుకుంటున్నాడు. ఇక్కడి శివలింగాన్ని ప్రతిష్ఠచేసేటపుడు బ్రహ్మదేవుడు తన కమండలంలోని జలంతో మంత్ర పూతం కావించాడని స్థలపురాణం. అదే విధంగా జగన్మోహినీకేశవస్వామి విగ్రహాన్ని కూడా మంత్రపూర్వకంగా ప్రతిష్ఠించారని చెబుతారు. గుడిలోని పూజారులు నూనె దీపం సహాయంతో విగ్రహం గురించి వివరిస్తూ అణువణువూ చూపిస్తారు.

"చెదరిన జ్ఞాపకాలలోంచి చిగురించిన జీవితం"

సరే, ఇదే భావనతో ఒక చిన్న కథ చెప్తాను.

ఒక ఊర్లో రాజు ఉండేవాడు. ఆ రాజుకి చిన్నప్పటి నుండి తన మిత్రుడి తోడుంది. ఇద్దరూ కలసి ఎన్నో ఆటలు ఆడారు, కలలు కంటూ పెరిగారు. కానీ రోజులు మారాయి. రాజు రాజ్యభారం తీసుకున్నాడు, మిత్రుడు మాత్రం అలానే తన చిన్నప్పటి అలవాట్లలోనే ఉండిపోయాడు. ఒక్కరోజు, రాజుకు ఒక పెద్ద యుద్ధం ఎదురయ్యింది. ముందుకు సాగి రాజ్యాన్ని కాపాడాలి. కానీ మిత్రుడు ఎప్పటికీ రాజుకి, "నీవు చిన్నప్పుడు ఎలా ఉన్నావో గుర్తుందా? మనం ఆ కాలాన్ని వదలకూడదు" అని చెబుతూనే ఉండేవాడు.

రాజు ఆలోచించాడు. "నేను చిన్నప్పటి జ్ఞాపకాల్ని, మిత్రుడిని ప్రేమిస్తున్నా. కానీ నేను ఎప్పటికీ వాటినే పట్టుకొని ఉండితే, నా ప్రజల భవిష్యత్తును నిర్మించలేను." అని తెలుసుకున్నాడు. చివరకు రాజు తన మిత్రుని ఆశీర్వదించి, గుండె నిండా బాధతో కానీ ధైర్యంగా ముందుకు సాగిపోయాడు. ఆ సమయంలో అతనికి అర్థమైంది — కొన్ని సంగతులను వదిలిపెట్టడం అనేది వెన్నెలవంటి మార్గాన్ని తెరుస్తుంది.

#తెలుగుపథం

"మనసు మంచిదైతే తప్పు కాదు"

ఒక గ్రామంలో రామయ్య అనే మంచి మనసున్న రైతు ఉండేవాడు. ఒకరోజు అతని మిత్రుడు సీతయ్య తీవ్ర ఆర్థిక సమస్యల్లో చిక్కుకున్నాడు. సీతయ్యను కాపాడాలని రామయ్య తపన పడ్డాడు. తన పొలం బంగారు ఉంగరాన్ని అమ్మి, సీతయ్యకు డబ్బు ఇచ్చాడు. కానీ సీతయ్య ఆ డబ్బును వ్యర్థ వ్యయాల్లో ఖర్చు చేసి, మరల అప్పుల్లో మునిగిపోయాడు.

గ్రామవాళ్లు రామయ్యను చూచి —

"నీవు నీ ఆస్తి పోగొట్టుకున్నావు, ఆ మిత్రుడు నిన్ను మోసం చేశాడు" అని అన్నా రు.

కానీ రామయ్య చెప్పాడు —

"నేను అతనికి సహాయం చేయాలన్నది నా మనసు. నాకు ఉద్దేశం మంచిదే. ఫలితం ఎలా వచ్చినా నేనేమీ పాడుచేసినట్టు కాదు."

ఇదీ ఆ మాటలోని సారాంశం: రామయ్య చేసిన పని ఆలోచించకుండా, కొంత మూర్ఖంగా ఉన్నా… అతని ఉద్దేశం మంచి.